ارسال: #1

نئورئالیسم (سینما)

نئورئالیسم ایتالیا جنبشی سینمایی بود که پس از پایان جنگ جهانی دوم در ایتالیا پدید آمد تا میانه دهه پنجاه تداوم داشت. فیلمسازان پیشروی جنبش " نئورئالیسم " ایتالیا، سعی درنزدیک شدن هر چه بیشتر به " واقعیت " چه در روایت و چه در فرم داشتند. رویکرد اخلاقی فیلمسازان این جنبش به " هنر "، باعث شد تا در سال های پس از جنگ جهانی دوم که ایتالیا درگیر فقر، تورم و بیکاری گسترده بود، فیلم هایی با محوریت طبقات ضعیف جامعه یعنی " کارگران " و " دهقانان " و همچنین پارتیزان هایی که در طی دوران فاشیسم با حکومت موسیلینی و اشغالگران نازی می جنگیدند ساخته شود. از برجسته ترین فیلمسازان این جنبش سینمایی روبرتو روسلینی، ویتوریو دسیکا و لوکینو ویسکونتی هستند و فیلم هایی مانند رم ، شهر بی دفاع، آلمان ، سال صفر، زمین می لرزد و دزد دوچرخه فیلم های نمونه ای این جنبش سینمایی هستند. این جنبش به مرور زمان رو به افول گذاشت و در میانه سال های دهه پنجاه، کم کم از میان رفت اما تاثیرات گسترده‌ای بر سینمای جهان گذاشت.


پوستر فیلم رم ، شهر بی دفاع اثر روبرتو روسلینی(1945)
محتویات [نهفتن]
۱ زمینه پیدایش و گسترش
۱.۱ زمینه هنری
۱.۲ زمینه های اقتصادی و سیاسی
۲ مولفه های سبکی
۲.۱ لوکیشن ها و دکور
۲.۲ تصویر برداری و نورپردازی
۲.۳ سایر مولفه ها
۳ مولفه های روایی
۳.۱ درون مایه
۳.۲ روایت
۴ پایان جنبش نئورئالیستی
۵ تاثیر بر تاریخ سینما
۶ ملاحظاتی درباره ماهیت جنبش
۷ وقایع نگاری سینمای نئورئالیستی ایتالیا
۸ منابع


زمینه پیدایش و گسترش.
زمینه هنری.

در دوران حکومت فاشیست ها در ایتالیا، نوعی سینمااز طرف حکومت ترویج شد که ارتباطش رااز واقعیت بریده بود و تمام هم وغم آن، ترویج تصویری خوب از ایتالیا بود. بنا به دستور حکومت، نمایش مضامینی چون " جنایت " و سایر موضوعاتی که از دید فاشیست ها غیراخلاقی بود ممنوع شده بود.[۱] به همین دلیل ، در واپسین سال های حکومت فاشیستی در ادبیات و سینمای ایتالیا تمایلی رئالیستی پیدا شد . چهار قدم در ابرها، بچه ها مراقب ما هستند، وسوسه و فیلم های دیگر برخی از فیلمسازان ایتالیایی، تلاشی بود برای مقابله با این موج تحمیل شده از طرف دستگاه حکومتی . جیوسپه دسانتیس و ماریا آلیکاتا در سال 1941 چنین نوشتند : " بر این باوریم که روزی با دنبال کردن گام های آرام و خسته کارگری که از سر کار به خانه بازمی گردد ، زیباترین فیلم خود را خواهیم ساخت ".[۲] بر پایه چنین تعریفی ، بسیاری فیلم " وسوسه " ساخته ویسکونتی را اولین تلاش جدی برای نزدیک شدن به " واقعیت " در قالب فرم و محتوا می دانند. ویسکونتی که در دهه سی ، توانسته بود در کنار فیلمساز بزرگ فرانسوی ژان رنوار دستیاری کند ، تحت تاثیر روش او قرار داشت و از این جهت می توان بر تاثیر " ژان رنوار " و سبک رئالیسم شاعرانه فرانسه و فیلم تونی که آن را سلف فیلم های این جنبش سینمایی می دانند بر این جنبش سینمایی تاکید کرد. در نهایت بعد از پایان جنگ جهانی دوم ، روبرتو روسلینی با ساختن فیلم رم ، شهر بی دفاع بر پایه همین نگاه ، اولین دستاورد " سینمای نئورئالیستی " را عرضه کرد و به این ترتیب " رم ، شهر بی دفاع " اولین فیلم نمونه ای این جنبش سینمایی شد.[۱]
زمینه های اقتصادی و سیاسی.

در دوران حکومت موسیلینی ، سیطره فاشیسم بر صنعت فیلم سازی، باعث شکل گیری استودیوهای فیلم سازی معروف چینه چیتا ( معادل ایتالیایی هالیوود) و همچنین مدرسه فیلم ایتالیا شد.[۱] در طول جنگ ، این استودیوهای مجلل فیلمسازی که در سراسر اروپا معروف بودند به شدت آسیب دیدند و ساخت فیلم های مجلل در آن ها، دیگر امکان پذیر نبود.این خود باعث شد تا فیلمسازان به سمت لوکیشن های واقعی در خیابان ها و مناطق روستایی بروند.[۲] از طرفی، فقر و بیکاری فزاینده ای که در طی حکومت فاشیست ها و سپس جنگ، ایتالیا را درگیر خود کرده بود، پس از سرنگونی فاشیست ها و رسیدن دورانی که به بهار ایتالیا معروف بود، امکان بازگویی پیدا می کرد. بعد از روی کار آمدن ائتلافی از احزاب " چپ " و " لیبرال "، فیلمسازانی که دغدغه بازگویی مشکلات جاری جامعه ایتالیا را داشتند، بیش از پیش امکان رشد پیدا کردند و روایت های خود را بر بستر بحران های جامعه جنگ زده ایتالیا متکی کردند.[۲]
مولفه های سبکی.
لوکیشن ها و دکور.

در فیلم های " نئورئالیستی "، تاکید بر استفاده از " لوکیشن های طبیعی " و واقعی است. برای دوری کردن از تصنع و نزدیک کردن روایت به واقعیت بیرونی معمولاً سعی می شود تا در نماهای داخلی هم از میزانسن بندی و چینش صحنه مرسوم در استودیو ها پرهیز شود.[۲]
تصویر برداری و نورپردازی.

معروف است که فیلم های " نئورئالیستی " معمولاً قاب های ناآراسته و فی البداهه دارند. روسلینی در مصاحبه ای در این باره می گوید " اگر به اشتباه نمای زیبایی بگیرم ، حتماً هنگام تدوین آن را بیرون خواهم کشید ".[۲] معمولاً تصویربرداری به سبک فیلم های مستند انجام میگیرد و دوربین سعی در نشان دادن واقعیت بدون دست کاری دارد. از این رو گاهی از دوربین روی دست استفاده می شود و تصویر مانند فیلم های خبری، دانه دانه است و ظاهراً از نور طبیعی در آن استفاده می شود. در این سبک فیلم سازی ، استفاده از عمق میدان به شدت رایج است و یکی از ویژگی های سبکی برجسته این جنبش سینمایی است.البته برخلاف تصور رایج ، تمامی فیلمسازان این جنبش ، پایبند این شیوه تصویربرداری و قاب بندی نبوده اند و نمونه آن ، قاب های چشم نواز و آراسته " ویسکونتی " در فیلم زمین می لرزد است . در واقع حتی وقتی فیلم برداری در لوکیشن واقعی صورت می گیرد ، صحنه ها دارای حرکات نرم دوربین ، فوکوس دقیق و صحنه پردازی حساب شده در چند سطح هستند.[۳]
سایر مولفه ها.

معروف است که در فیلم های این جنبش سینمایی، برای ایجاد حس واقعی بودن روایت، از نابازیگران استفاده می شود. اما درواقع در اغلب وارد از شیوه " معجون " یعنی تلفیقی از " بازیگران حرفه ای " و نابازیگران استفاده می شود .[۳] اما در تدوین ، این فیلم ها کاملاً منطبق با هنجارهای سینمای کلاسیک هالیوودی قرار دارند و همه چیز متعارف به نظر می رسد.[۲]
مولفه های روایی.
درون مایه.

اساس جنبش نئورئالیستی ، بر دیدگاهی اخلاقی بنا شده است. مرام اصلی این جنبش این بود که سینما باید هم و غم خود را بر طبیعت خود و بر نقشی که در جامعه دارد متمرکز کند و باید مخاطبان خود را با " واقعیت " بیرونی خود آن ها آشنا کند.در نتیجه، سینما می بایست برشی از زندگی روزمره به نظر می رسید. در واقع به این صورت که زندگی وارد زیست روزمره طبقات محروم جامعه می شود و سپس از آن خارج می شود. براساس همین دیدگاه اخلاقی و ایدئولوژیک بود که این سینما بیش از هر چیز دغدغه فقر و محرومیت گسترده‌ای را داشت که در ایتالیای بعد از جنگ غوغا می کرد.[۱] اولین فیلم های این جنبش سینمایی به روایت زندگی قهرمانانه و فداکاری های " پارتیزان " هایی می پردازد که با حکومت فاشیستی و اشغال گران نازی در نبرد هستند. در فیلم هایی مثل رم ، شهر بی دفاع و پاییزا تم اصلی ، فداکاری و شجاعت مبارزان در کنار نشان دادن پاره ای اختلافات فرهنگی و زبانی و سو تفاهم های آمیخته شده در چنین مبارزه ای است. اما به مرور زمان ، کارگردانان این جنبش سینمایی، به سراغ معضلات اجتماعی بعد از جنگ نیز رفتند . مشکلاتی چون فرقه گرایی ، بیکاری گسترده و تورم و فقر . دزد دوچرخه اثر دسیکا یکی از فیلمهایی است که به بهترین شکلی فروپاشی اجتماعی و اخلاقی را در ایتالیای پس از جنگ به تصویر می کشد .[۳]
روایت.

فیلم های سینمای نئورئالیستی بر پایه جزییات و تاثیرگرفته از اتفاقات روزمره زندگی روایت می شوند. تاکید بر عنصر " تصادف " به جای روابط " علت و معلولی "، یکی از اصلی ترین ویژگی های این نوع سینما است و به این صورت قصد دارد خود را بیشتر به زندگی واقعی نزدیک کند. دوری از روایتی خطی و منسجم ، بیشتر از هر چیز در " پایان باز " فیلم ها خود را می نمایاند. فیلم به برهه ای خاص از زندگی قهرمانانش می پردازد و به قبل و بعد آن ها کاری ندارد. توجه به جزییات، یکی دیگر از ویژگی های روایی این سبک سینمایی است. جزییات روزمره ای مانند تاکید بر شیوه راه رفتن، شیوه غذا خوردن، حرف زدن و یا فرازهایی از زندگی روزمره و تاکید بر زمان های مرده برای نزدیک شدن بیشتر به شخصیت ها ، همگی از ویژگی های رایج روایی در این جنبش سینمایی است .[۲]
پایان جنبش نئورئالیستی.

جنبش نئورئالیستی ایتالیا، در اوایل دهه پنجاه و بعد از اومبرتو د ساخته " دسیکا "، کم کم تحت تاثیر جریاناتی برخاسته از خود این جنبش قرار گرفت که توامان تاثیر گرفته از سنت قدرتمند کمدی ایتالیا نیز بودند. از طرفی پیدا شدن بازارهای خارجی برای سینمای ایتالیا هم بیش از قبل، این تولیدات را تحت تاثیر قرار می داد و سرمایه گذارهای آمریکایی که برای تولیدات کمدی و ژانرهای سنتی سینمای ایتالیا پیدا شدند ، آن تولیدات را قالب کردند. علاوه بر این ها ، میتوان علاقه فیلم سازان ایتالیایی به پرداختن به احوالات روانی و درون انسان ها را در سال های پس از جنگ، به عنوان یکی دیگر از دلایل افول این نئورئالیسم برشمرد.[۲] همچنین ، در اوایل دهه پنجاه ، دولت جدید ایتالیا که بعد از دوران " بهار ایتالیا " بر سر کار آمده بود ، نسبت به تولیدات این جنبش سینمایی بدبین شد و با گماردن جولیو آندره اوتی به ریاست اداره هنرهای نمایشی و تفویض اختیارات ویژه به او، موجبات افول این فیلم ها را فراهم آورد. بدین ترتیب هر فیلمی که تصویر بدی از ایتالیا به نمایش می گذاشت از منابع مالی محروم می شد و در مقابل وام های کلان به فیلم هایی اختصاص می یافت که از محتوای مورد تایید این اداره برخوردار بودند. اوج گرفتن جنگ سرد و ادعای مخالفان این فیلم ها مبنی بر وجود انگیزه های ایدئولوژیک و چپ در این فیلم ها، این محدودیت ها را به اوج خود رساند و به این ترتیب ، دوران افول این جنبش از راه رسید.[۱]
تاثیر بر تاریخ سینما.

نئورئالیزم هر چند افول کرد اما تاثیر عظیمی بر رویه های فیلمسازی آینده در اروپا ، ایالات متحده و هند بر جای گذاشت . موج نوی فرانسه همواره بر دینی که به این جنبش دارد اذعان کرده است و جلوه هایی از سبک نئورئالیست آشکارا در موج نوی بریتانیا حضور داشته است . نسل جوان تر فیلمسازان ایتالیایی مانند آنتونیونی ، اولمی و فلینی نیز بخشی از میراث نئورئالیستی را در آثار خود حفظ کردند .[۱]
ملاحظاتی درباره ماهیت جنبش.

در گردهمایی سال 1953 پارم که درباره نئورئالیسم و با حضور روزنامه نگاران و فیلمسازان برگزار شد تا ماهیت و جوهر این جنبش سینمایی بررسی شود ، مشخص شد هیچ اتفاق نظری پیرامون مانیفست نئورئالیسم در کار نیست. نئورئالیسم تنها دعوتی بود به رئالیسم بیشتر و تاکیدی بر موضوعات معاصر و زندگی طبقات زحمتکش . اما چیزی نگذشت که دیدگاه های انتقادی به این جنبش پیدا شدند . یکی از این دیدگاه ها نئورئالیسم را صرفاً نوعی گزارشگری متعهدانه می دانست که به نام اتحاد سیاسی کوتاه مدتی که در سال های نهضت مقاومت و " بهار ایتالیا " پدید آمده بود ، خواهان اصلاحات بود. دیدگاه دیگری بر " بعد اخلاقی " تاکید می نهاد و بر این باور بود که اهمیت جنبش نئورئالیست در این بود که می توانست به مسایل شخصی آدم های فیلم ، اهمیتی عمومی ببخشد . مهم ترین و جدی ترین مدافع این جریان فیلم سازی آندره بازن فرانسوی بود که بر دراماتیزه شدن روزمره زندگی در این فیلم ها تاکید می کرد که در واقع پیش قراول نوعی سینمای " درام زدایی شده " در دهه های آینده شد.[۲] بیشتر تاریخ نگاران سینما ، نئورئالیسم را نه به خاطر گرایش های سیاسی و جهان بینی آن ، بلکه به سبب نوآوری هایش در زمینه فرم فیلم موثر می دانند. نوآوری هایی که بی سابقه نبودند، اما اعتبار بین‌المللی جنبش نئورئالیستی آنها را برجسته تر از همیشه در معرض توجه قرار داد.[۲]
وقایع نگاری سینمای نئورئالیستی ایتالیا.وقایع نگاری سینمای نئورئالیستی ایتالیا[۲]
سال فیلم ها رویدادها
1945 رم شهر بی دفاع ساخته روبرتو روسلینی اعدام موسیلینی و آغاز دوران موسوم به بهار ایتالیا
1946 پاییزا ساخته روبرتو روسلینی
خورشید همیشه طلوع میکند ساخته آلدو ورگانو
زندگی در صلح به کارگردانی لوییجی زامپا
راهزن اثر آلبرتو لاتوادا طی یک انتخابات همگانی ، احزاب لیبرال و چپ به قدرت می رسند.
1947 آلمان سال صفر کار روبرتو روسلینی
فراری ساخته جوزپه دسانتیس
بدون ترحم اثر لوییجی زامپا
1948 زمین می لرزد به کارگردانی لوکینو ویسکونتی
دزد دوچرخه ساخته ویتوریو دسیکا
برنج تلخ ساخته جوزپه دسانتیس
ماشینی برای کشتن آدم های بد ساخته روبرتو روسلینی
عشق ( فیلم اپیزدیک ) ساخته روبرتو روسلینی حزب میانه رو و دموکرات مسیحی در انتهابات پیروز میشود .
1949 استرومبولی اثر روبرتو روسلینی قانون آندره اوتی سیاست سهمیه بندی را پی میریزد .
1950 معجزه در میلان اثر ویتوریو دسیکا
روشنی های واریته اثر فدریکو فلینی
1951 اومبرتو د ساخته ویتوریو دسیکا
زیباترین ساخته لوکینو ویسکونتی
اروپا51 ساخته روبرتو روسلینی

منابع

با ذکر منبع; WwW.kargardani.Ir نسخه برداری مجاز است